Linux nedir ve Nasıl ortaya çıkmıştır ?

Linux bir işletim sistemidir ve Finlandiya Helsinki Universitesi ‘ inde bilgisayar mühendisliği öğrencisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında geliştirilmiştir. Linus minix ile ilgilenirken , küçük bir unix sistemi ve minix standartlarını aşan bir sistem geliştirmeyi düşündü. Bu işe 1991 yılında başladı ve ilk versiyon olan 0.02 versiyonunu çıkarttı.

1994 yılına kadar sürekli çalışmalarda bulunarak Linux kernel 1.0 versiyonunu çıkarttı. Kernel Linux sistemlerinin kalbidir. GNU - General Public License ( Genel Kamu Lisansı ) altında yayımlandı ve kaynak kodu herkeze açıktı.

Linux’un üstünlüğü ;

Şuan için birçok Linux dagıtımı mevcut. Bunların %99’u tamamı ile açık kaynak kodludur. İsteyen herkez istediği sistemi ücretsiz olarak indirebilir.

İstediğiniz şekilde de düzenleyebilirsiniz. Kod bilginiz var ise sistemi geliştirebilirsiniz. Kendi özel sisteminizi oluşturabilirsiniz.

Tamamı ile şeffaftır. Hiç bir gizlisi saklısı yoktur.

İşletim sistemlerinin kalbi olan kernel , Linux’ta herkeze açıktır. http://www.kernel.org adresinden indirilebilir.

Peki bu kadar şeffaf olması güvenlik açığı doğurmaz mı gibi bir soru oluyor akıllarda.

Hayır , olmaz . Nedeni ise ;

Yüzlerce , binlerce geliştirici tarafından incelenmekte. Bir kişinin yaptığı hatayı diğeri , diğer geliştiricinin yaptığı hatayı diğeri kapatmakta , düzeltmekte .

Dağıtımlar direkt olarak kararlı halde sunulmamakta. alpha , beta , rc sürümleri çıktıktan sonra stabil yani kararlı sürümü çıkartılmaktadır.

Her çıkan sürüm , denemek isteyen herkez tarafından değerlendirilmekte , test edilmektedir. Bulunan bug lar ilgili dagıtımın bugzilla’sına bildirilir ve kısa bir zaman zarfında o bug giderilmiş olur.
Bu süre o hatanın önemine göre değişiklik göstermektedir. Eğer hata güvenlik yönünden tehlike oluşturuyor ise iyileştirilmesi , sorunun giderilmesi 1-2 gün hatta saatler içerisinde yapılmaktadır.

Bu kadar gönüllü çalışanı çok olan Linux’ta güvenlik zaafiyeti çok çok azdır. Virüsün bilgisayarınızda etkili olabilmesi için root (yönetici) haklarına sahip olması gerekmektedir. Siz istemediğiniz sürece o hakkı zorla alamaz. Nereye gitmeye çalışsa sistem ona soracaktır ; buraya girmek ve bu işlemi yapmak için hakkın varmı ? Olmadığı içinde engellenecek ve sisteminize zarar veremeyecektir. Bu yüzden de virüsler Linux’ta tehdit değildir.

Programları yine açık kaynak ve ücretsizdir. Binlerce program mevcut. Sizin yapmanız gereken kullandığınız dağıtımın deposunda arama yapmaktır. Paket yöneticisi ile . Konsole’dan da bu işlem yapılabilir. Alternatifler çoktur. İstediğiniz bişeyi farklı farklı yollar izleyerek yapabilirsiniz. Paket yöneticisinde yapmanız gerekenler ise ;

Programı aratmak ve bulmak. Sonrasında programı işaretleyip uygulama demek. Paket yöneticisinden kurulum için yapmanız gerekenin hepsi bu kadar.

Konsole’dan kurulum ise ;

Kullandığınız dağıtıma göre komutlar değişir. Gentoo için "emerge" Debian ve türevleri için "apt-get" Pardus için "pisi" vs. Öncelikle konsole’da root olunur. sonrasında gentoo için ; emerge program_adı ,Debian ve türevleri için ; apt-get install program_adı vs... root olmadan kurmak için ise sudo kullanabilirsiniz. sudo apt-get install program_adi.

Peki ya aradığım program depolarda yoksa ?

Programın sitesine yada dağıtımın yapıldığı yere gidip kaynak kodunu indirerek , kaynak kodundan kurulum yaparsınız. İndirdiğiniz programı arşivden çıkarttıktan sonra konsole üzerinden o dizine gidip şu komutlar ile yaparız. ./configure , make , make install genel olarak bu şekildedir.

Fakat indirdiğimiz programın içinde read me dosyası olur. O dosyanın içinde programın kurulması ile ilgili bilgiler mevcut. O dosyayı okuyarak program kurulumu yapılır.

Gördüğünüz gibi kısaca 3 farklı yol anlattım sizlere. Kısacası Linux’ta program kurulumu çok kolaydır.

Tek bir masaüstü grafik yöneticisi yoktur. Gnome , Kde , xface gibi farklı masa üstü grafik yöneticileri mevcut. İstediğinizi kurabilirsiniz. Hangisi sizin kullanımıza uygun hangisi görsellik yönünden size daha iyi geliyor... İstediğinizi kullanırsınız.

Size illa şunu kullanacaksınız diye bir dayatma yok. Ayrıca bu grafik yöneticilerini zevkinize göre istediğiniz şekilde özelleştirebilirsiniz.

Tek masa üstü ortamı yoktur. 4-5-6 vs. Masaüstü oluşturabilirsiniz. Her masa üstünde farklı programları çalıştırabilirsiniz.

Swap alanı vardır. Nedir bu swap alanı ?

Sizin ek ram miktarınızdır. Ram’inizin 1 bucuk yada 2 katı olarak oluşturursunuz. Bu size ram’inizin yetmediği yerde ek ram sunar ve bilgisayarınızda kasma yavaşlama yada sınırlı sayıda program kullanma oranını en aza indirger.

Diyelimki makinanızda 2 Gb ram var. 2 Gb da swap alanı ayırdınız. Yani sizin 4 Gb ram ’iniz oldu. Swap alanı ram ’inizin yetmediği yerde devreye girer ve sisteminizi rahatlatarak çalışmalarınıza devam etmenizi sağlar.

Herhangi bir sorunla karşılaştınız ve nası düzeltemedeniz sorunu...

Yapmanız gereken kullandığınız dağıtımın bulunduğunuz ülkedeki forumuna giderek orda o sorunla ilgili araştırma yapmak yok ise konu açmaktır. Yüzlerce binlerce gönüllü yardım için hazır beklemekte. Dil sorununuz yoksa tabi kullandığınız dağıtımın farklı dillerdeki forumlarında da araştırma yapar ve konu açarsınız. Sorununuz kısa sürede çözüme kavuşmuş olur. mail ağlarına kayıt olur sorunlarınızı orda dile getirebilirsiniz. Tüm dünyadan binlerce gönüllü orda da yardım için hazır beklemekte.

Kısaca sorunlarınızı çok kısa süreler için de halledilebilmekte.

Linux’un bazı özelliklerini anlatmaya çalıştım. Ücretsiz , Bu kadar şeffaf , bu kadar kolay , bu kadar güvenli , bu kadar stabil ve bu kadar yardım sevdalısı olan bir sistem.

Yoksa siz hala Linux ile tanışmadınız mı ? O zaman ne bekliyorsunuz ?

  

Cyber-Warrior CWKürşad | Haberci Grup